Showing results by narrator "Mehmet Atay" in All Categories

Devir 14. asır ortaları...Saruhan, babası Alpagı adıyla nam salan bir Türkmen Beyi idi. Yıllar yılları kovaladı ve idareyi İlyas Bey eline aldı. Ağabeyi Budak Paşa ise Gördes civarına yerleşmişti. İlyas bey'in 20 yaşındaki oğlu Güneri, Gördes yollarında av peşindeydi.

İngilizler 23 Şubat 1919 tarihinde bir alay süvari ile Maraş'ı işgal ettiler. Ermenileri silahlandırırken, Türklerin silahları ellerinden alınıyor ve yapılacak katliamlara uygun zemin hazırlanıyordu. Ama hesap etmedikleri bir şeyler vardı.

"...bir öyküyü Rusça okurken duyduğum heyecanı, sürükleyiciliği, Rus insanının Anadolu insanına tıpatıp benzeyen 'kara mizah' yönünü Türkçe çeviriye olduğu gibi taşımaya çalıştım. Bu çevirilerin hiç birine fazla renk katılmamış, içinden renk alınmamıştır. İyi dinlemeler..."

Aksaray’ın mütevazı bir sokağında daracık bir oda... Gençliğinde oldukça güzel olduğu her halinden belli olan yaşlı bir kadın küçük ama temiz ve derli toplu olan bu odada bir köşeye çekilmiş elindeki nakışı işliyordu. Zihnini meşgul edenbin bir düşünce, yüzünde zaman zaman keder ve endişe ifadelerine yol açıyordu. Yaşlı insanlar geride bıraktıkları gençliklerinin mutlu günleri hatırlarına geldiği zaman böyle mahzunlaşırlar. O güzel günlerin bir daha yaşanamayacağını ve geriye dönüşün mümkün olmadığını düşünmek, yaşanmış acıların hatıra gelmesinden daha fazla acı verir onlara.

Devlet memuru İvan Matveiç, yıllardır hayalini kurduğu dünya turuna çıkmak için para biriktirmiştir. Tura çıkmadan bir gün önce karısı ve aile dostuyla beraber gezmeye çıkarlar. O sırada sergilenmesi için şehre getirilmiş canlı bir timsahı görmeye giderler. Olanlar olur ve meraklı İvan Matveiç kendini bir anda timsahın midesinde bulur. Matveiç timsahın midesindedir ancak dışarıda olup bitenleri duyabiliyordur ve aslında halinden pek de şikâyetçi değildir.

"...bir öyküyü Rusça okurken duyduğum heyecanı, sürükleyiciliği, Rus insanının Anadolu insanına tıpatıp benzeyen "kara mizah" yönünü Türkçe çeviriye olduğu gibi taşımaya çalıştım. Bu çevirilerin hiç birine fazla renk katılmamış, içinden renk alınmamıştır. İyi dinlemeler..."

"Bana, 'Sen kimsin?' diye sormayın. Ömrü azıcık kalmış bir HİÇ'im. Ben, hiçbir şeyim, hiçbir şeyim. Yürek vermediğiniz, ta içinize erişemez. İnsanlara baktım ki her biri kendisine bir sevgili edinmiş. Kimi kadın, kimi erkek. Bazısı nefis, bazısı da heva. Kimi mal, kimisi de şöhret. Herkes o sevgiliyle ölüm anına kadar beraber olabilmiş, bazısı da kabrin başına kadar beraber bulunabilmiş, toprağa verilince ona veda etmiş. Herkes sevgilisini karanlık bir kuytuya bırakıp geri dönüyor. Düşündüm. Kendime öyle bir sevgili bulayım ki, hayatımda ve vefatımda benimle beraber olsun.

Balıkçılar, sünger avcıları, dalgıçlar, gemiciler... Halikarnas Balıkçısı'nın hikâye ve romanlarıyla gelen bu tipler, sadece edebiyata ilk kez geldikleri için ilginç değillerdir. Balıkçı, denize bağlı olarak, güzelliği, özgürlüğü, başkaldırıyı, insanoğlunun geçmişteki ve gelecekteki arayışlarını, kayıplarını, bunalımlarını, korkularını, ışığı kırar gibi kendiliğinden alabildiğine etkin bir anlatımla ortaya koyarak, çağdaş insancıl bakışla eski uygarlıklar arasındaki bağları göstermiştir.

Zola’nın “Quatre Evangiles” (Dört İncil) dizisinin üçüncü kitabı olan yapıt, doğrudan doğruya Dreyfus olayına bağlıdır; Simon-Dreyfus kahramanlarından Gorgias-Esterhazy kahramanlarına kadar bu olayın serbest uyarlamasıdır. Yapıttaki temel karşıtlık hiç kuşkusuz geleceğin güçleriyle karanlıkçılığın çatışmasıdır... Sürekli mücadeleye mahkûm cesur eğitimciler ya da kurbanlar, aynı zamanda kurnaz, entrikacı, güç ve paraya susamış açgözlü, sapık insanlar dikkat çeker.

Kitap zamanın modasına uygun şekilde ilk olarak bölümler halinde Servet-i Fünun dergisinde yayınlandı. 1900’lü yıllar Türk Edebiyatı’nın tüm özelliklerini taşıyan romanın konusu ilk bakışta oldukça tanıdık geliyor; yasak aşk! Ancak yazar konuyu sadece yüzeysel bir toplumcu ahlak olarak ele almaz, yaşananları oldukça değerli kılar, karakterlerin iç dünyalarına dalar. Naif İstanbul betimlemeleri zamanın ruhunu yansıtır. Kendinizi karakterlerin yerine koyar kâh mutlu olur, kâh ağlarsınız. Dedik ya konu çok tanıdık. Hem çok eski hem de çok güncel.

“Sonradan şark şiirinin ruhumda ışıması gibi birdenbire parlayan bir kadın kokusu aldım. Yanımda oturan kadına baktım ve gözlerimi bu eğlenceden de çok kamaştırdı; birdenbire tüm şenliğim o oldu. Daha önceki yaşamımı iyi anladıysanız, o anda kalbimden fışkıran duyguları da tahmin edebilirsiniz. Okşayabilmek için deliye döndüğüm bu ak ve yuvarlak omuzlara takıldı gözlerim; sanki ilk kez çıplak kalmış gibi hafifçe pembeleşmişlerdi. Pek edepli, adeta bir ruhu olan ve ışıkta ipekli bir kumaş gibi parlayan saten bir teni vardı bu omuzların. Dinlemek için çok iyi bir seçim.

Batı uygarlığının kurucu üç unsurundan biri kabul edilen felsefenin daha tarihinin başlangıcında, Hz. İsa’nın doğumundan 399 yıl önce gerçekleşen bu olay, sıradan bir filozofa karşı basit bir muhakeme davası değildir.

Tolstoy'un insanın iç serüvenini incelediği kitap dört öyküden oluşuyor: İnsan Ne İle Yaşar' da üç soruya cevap arıyor. İnsana yön veren şey nedir? İnsana ne verilmemiştir? İnsan ne ile yaşar? Surat'daki Kahvehane'de ise her millet ve dinden insanın Allah'ı ve evreni anlamaya çalışmalarına tanıklık ediyor. İnsana Ne Kadar Toprak Lazım'da hırsın ve açgözlülüğün sonunu, nereye kadar gidebileceğini gösterirken, Üç Soru'da ise yaşadığımız anın değerini gösteriyor bize.